تأثیر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از داده‌های استانی

دیانی, نرجس; دائی کریم زاده, سعید

doi:10.22034/jips.2020.213618.1016

تأثیر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از داده‌های استانی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دوره دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

² دانشیار رشته علوم اقصادی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

10.22034/jips.2020.213618.1016

چکیده

ساختار سنی جمعیت، با توجه به رفتار اقتصادی متفاوت افراد در مراحل مختلف زندگی، اثرات قابل‌توجهی بر عملکرد اقتصادی جامعه دارد. در این مطالعه، تأثیر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی با استفاده از داده‌های استانی بررسی شده است. بدین منظور، در قالب دو الگو، تأثیر متغیرهای نسبت جمعیت فعال، سهم افراد جوان در سن کار، سهم افراد مسن در سن کار و نرخ باسوادی (در قالب الگوی اول) و متغیرهای نسبت جمعیت فعال، سهم افراد میان‌سال در سن کار، بار تکفل سالمندی و نرخ باسوادی (در قالب الگوی دوم) بر رشد اقتصادی با استفاده از داده‌های استان‌ها به روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر تکنیک اقتصادسنجی داده‌های تابلویی مورد بررسی قرار گرفت. محدوده زمانی این پژوهش، سال‌های 1385، 1390 و 1395 می‌باشد. یافته‌های مطالعه نشان داد متغیرهای نسبت جمعیت فعال به‌ کل جمعیت، سهم جمعیت جوان در سن کار، سهم افراد میان‌سال در سن کار و نرخ باسوادی تأثیر مثبت، و سهم جمعیت مسن در سن کار و بار تکفل سالمندی تأثیر منفی بر رشد اقتصادی استان‌های کشور دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اقتصاد جمعیت

عنوان مقاله [English]

The Impact of Population Age Structure on Economic Growth in Iran Using Provincial Data

نویسندگان [English]

Narjes Dayani ¹
Saeed Daei-Karimzadeh ²

¹ Department of Economics, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran.

² Associate Professor, Department of Economics, Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) Branch, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Population age structure can have significant effects on economic performance considering the different economic behavior of individuals in various stages of life. In this paper, the impact of population age structure on economic growth was investigated using provincial data. For this purpose, the impact of the working-age ratio, young working-age share, old working-age share and literacy rate (in the first model) and the working-age ratio, prime-age share, elderly share and literacy rate (in the second model) on the economic growth was examined using provincial panel data. The period of 2006, 2011 and 2016 was considered. Findings of the study show that the working-age ratio, young working-age share, prime-age share and literacy rate have a positive effect and the old working-age share and elderly share have a negative effect on economic growth of the provinces of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

Age structure
population
Economic Growth
Iran's provinces

مراجع

سوری، علی و رضا کیهانی حکمت (1382). بررسی تأثیر ساختار سنی جمعیت بر مخارج دولت در ایران، فصلنامه جمعیت، شماره 5، صص 97-73.

صادقی، وحید (1391). ارزیابی تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه رازی، کرمانشاه.

عرب مازار، عباس و علی کشوری شاد (1384). بررسی اثر تغییر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، دوره 5، شماره 15، صص 27-15.

محمدپور، غلامرضا (1389). بررسی اثر سرمایه‌های فیزیکی و انسانی بر روند رشد بلندمدت اقتصاد ایران، رهیافت رشد درون‌زا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد.

محمد زاده، پرویز و خالد احمدزاده (1385). بررسی اثر ساخت سنی جمعیت روی تابع بلندمدت مصرف. پژوهشنامه اقتصادی، دوره 6، شماره 3، صص70-45.

محمدپور، غلامرضا، رسول بخشی دستجردی، سمیه جعفری و هاجر اثنی‌عشری (1392). بررسی اثر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، دوره48، شماره2، صص 224-201.

محمدزاده، پرویز، سیاب ممی‌پور و مجید فشاری (1389). کاربرد نرم‌افزار Stata در اقتصادسنجی، تهران: نشر نور علم.

مرکز آمار ایران (۱۳۸۵). دفتر حساب های اقتصادی. قابل دسترسی در amar.org.ir

مرکز آمار ایران (۱۳۸۵). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵. قابل دسترسی در: amar.org.ir

مرکز آمار ایران (۱۳۹۰). دفتر حساب های اقتصادی. قابل دسترسی در: amar.org.ir

مرکز آمار ایران (۱۳۹۰). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۰. قابل دسترسی در: amar.org.ir

مرکز آمار ایران (۱۳۹۵). دفتر حساب های اقتصادی. قابل دسترسی در: amar.org.ir

مرکز آمار ایران (۱۳۹۵). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵. قابل دسترسی در: amar.org.ir

منادی، فاطمه، کیومرث سهیلی و سمیه اعظمی ( 1397). ارزیابی تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر پس‌انداز ملی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، دوره ۹، شماره 33، صص 196-183.

مهرگان، نادر و روح‌الله رضایی ( 1388). اثر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 13، شماره 39، صص 137-146.

نیکوقدم، مسعود، مسعود همایونی‌فر، محمود هوشمند، و مصطفی سلیمی‌فر (1393). بررسی اثرگذاری تغییرات ساختار سنی جمعیت بر درآمد سرانه در ایران به تفکیک کانال‌های اثرگذاری، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). سال ۱۵، شماره 1، صص 53-23.

Ando, B. and F. Modigliani (1963). The Life Cycle Hypothesis of Saving Aggregate Implication Test; American Economic Review, 53: 55-84.

Baltagi, Badi H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley & Sons, Ltd. Third edition.

Doker, A. C., T. Adem & E. O. Slcuk (2016). What Are the Demographic Determinants of Savings? An Analysis on Transition Economies (1993-2013). Journal Procedia Economics and Finance, 39: 275–283.

Liu Sh. & A. Hu )2013(. Demographic change and economic growth: Theory and evidence from China. Economic Modelling, 35:71-77.

Phelps, E. (1961). The golden rule of accumulation: a fable for growthmen. The American Economic Review, 51(4): 638-643.

Safdari, M., M. Abouie Mehrizi, & E. Marzie (2011). The Effect of Population Age Structure on Economic Growth in Iran. International Research Journal of Finance and Economics, 72: 62-69.

Wei. Zh. & R. Hao (2010). Demographic structure and economic growth: Evidence from China. Journal of Comparative Economics. 4: 472-491.

Zhang, H., H. Zhang & J. Zhang (2015). Demographic age structure and economic development: Evidence from Chinese provinces. Journal of Comparative Economics, 43(1): 170-185.